Enderunlu Fazıl’ın Zenannâme adlı eserinde ki farklı milletlere mensup kadınların olumlu ve olumsuz özellikleri'nin betimlemeleri.

*Gürcü Kadınları: Ay yüzlü, cazibeli, gönül çekici, güzel ahlakı, merhametli ve merttir.

*Anadolu Kadınları: Bunlar, dağın tepesindeki ağaç gibi. Her şeyden önce, güzellikleri ciğer yakıcı değil. Sonra şiveleri de gönül delmiyor. Güzelliği, şivesi olmayan bir avrata akıllı kişi nasıl meyletsin? Ama birisi çıkar da o surata meylederse, kendi cinsinden olanlar arasında şüphe doğar.

*Çerkez Kadınları: Ay parçası, ateş dudaklı, süslü, kılsız, temiz huyludur.

*Acem Kadınları: Nedir o eşsiz câzibe, nedir o yanakların üzerindeki gözler? Serhoşu andıran gözleri badem şeklindedir. Çatık kaşları, vücudlarının kıvrımıdır. Sır gibi, nâz ve niyaz gidişlidirler. Hoş edâlı, hoş hareketli, hoş seslidirler. Eteklerini kısa yapmak, hepsinde eski bir âdettir. Kimi şair, kimi söz ustası, kimi de ressamdır.

*Ermeni Kadınları: Hepsi kötü tavırlı, sadece edâlı yürüyüşleri kalmış. Teni çirkin, sohbeti tatsız, konuşması ve tavrı kötü, vücuduyla elbisesi de şekilsiz. Fakat hepsi çirkin değil, içlerinde güzelleri de var.

*Rum Kadınları: Nedir o dilinin ortasındaki incelik? Nedir o nâz, o gönül çeken dil, o temâyül, o gönül götüren salınış? Nedir o cümbüş, o serhoş gibi gamze, o şaşkınlık, o edâ? Nâz ve edâsı cana can katar. Doğrusu, sevgiliye böylesi lâzım. Yakaları, âşıklarının gönlünü yakana kadar yerlerde sürünür. Ama takdîre ne kadar lâyık iseler, o derece huysuzdurlar.

*Rus Kadınları: Çirkin, sarı yüzlü, mavi gözlü, uğursuz, kar gibi kadın. Soğuk yılan gibidir şeytanın ocağı kâfir.

*Bağdat Kadınları: Ey huyu ay gibi olan, yüzü de güneşi andıran, Zühre yıldızının huyuna gıpta ettiği güzel! Bağdat kadınları esmerdir, yanakları parlaktır ama zevk ve safâdan yoksundurlar, insan oldukları da belirsizdir. Allah, sizi ona düşürmesin. Onları arzulayanlara sanmayın ki Bağdat uzak olur.

*İspanyol Kadınları: Endamlı, uzun boylu, gümüş tenli, yasemin yaprağı sıfatlıdır.

*Bulgar Kadınları: Pistirler.

*Hırvat Kadınları: Jaleden hoş, rüzgârdan hasta, teni gül rengi, nazlı…

*Leh kadınları: Müstesnâ olurlar. Bağlılıkları güzel, uzun boyları hoştur. Âââh yürüdükçe o nazlı bel, söyledikçe o nazlı ağız! Aslı Yahudilerden gelmiyorsa, o temiz vücud nâziktir. Güzel, uzun, zina sanatında usta, kılsız, lekesiz ve naziktir.

*Avusturya Kadınları: Kadınların cadısıdır. Naz kutusu olan bu kadınların teni billur, saçı siyah samurdur.

*İngiliz Kadınları: Ey siyah beni Hindistan olan güzel! İngiliz’in kadını hoş yüzlü, hoş edalı, hoş yürüyüşlüdür. Hepsi temiz huyludur, ziynete meyleder. Dudaklarından bülbül sesi çıkar.

*Felemenk (Hollanda) Kadınları: Yürüyüşleri hoş ama vücutları çirkindir. Yüzleri hep safran gibidir, çekicilikleri yoktur. Kadını ve oğlanı birbirinden beterdir, kadınlarının hepsi de aşiftedir.

*Yeni Dünya Kadınları(Amerika): Çirkin, hayvan şeklinde, yedi ayda doğuran, şehvetli kadınlardır.